De pincode van de wereld verandert... (I)

Welke ontwikkelingsrichtingen bieden perspectief op verduurzaming, in economische, ecologische en sociale zin? Er is geen eenduidig of eensluidend antwoord, zoveel is zeker.

Wat wel zeker is, is dat we – vanuit een Nederlandse bril - op weg zijn naar een meer duurzame wereld. Een veranderende sector in een glazen huis vraagt om een adaptief positiespel. Zo moeten in 2030 alle bedrijven in de agrifood klimaatneutraal en circulair zijn. En ja, onze agrifood en leefomgevingswereld is toe aan diversiteit. Dit vraagt om een scherpe antenne. Om een brede creatieve ontdekkingstocht. Het vraagt om ondernemerschap. Om enthousiaste rasoptimisten. Mensen met een andere blik, met een ondernemende houding, mensen die initiatief willen nemen en de schouders willen zetten onder de vraagstukken waar we voor staan.

En het vraagt om een sterke visie. Die visie is er! De visie achter de Sustainable Urban Delta, een initiatief van Meiny Prins! Nederland als stadsstaat. Waar blauw groen en rood tikkertje spelen.

De pincode van de wereld verandert  
Nu wonen er in Europa 1 miljard én Noord- en Zuid Amerika 1 miljard én Afrika 1 miljard én in Azië 4 miljard mensen. In 2018 is de pincode dus 1114. In 2050 zal die pincode veranderen naar 1125 en in 2070 naar 1145. 4 miljard mensen in Afrika, 5 miljard in Azië.

De turbo zit op de motor van verstedelijking vooral in Afrika en Azië. Wereldwijd migreren elke dag 240.000 mensen definitief naar de stad. 

Nederlandse agri/foodbedrijven zullen écht even moeten opschakelen, willen zij hun positie kunnen behouden. De vraag vanuit de Afrikaanse en Aziatische metropolen is niet een simpel product, maar een totale integrale ketenaanpak. Kennis die Nederland in handen heeft, maar (nog) niet weet te bundelen en vermarkten. Op kennis en kundegebied leidt onze
VOC- mentaliteit tot een fragmentatiebom. Daar ligt de grote kans voor een Sustainable Urban Delta.

Special Investment Region
In Azië en Afrika ontstaan nieuwe steden, smart cities in aanbouw. Dat gebeurt aan de hand van het benoemen van een SIR: een Special Investment Region. Een voorbeeldje? In India is een SIR onderdeel van het masterplan waarin tussen Mumbai en Delhi een ‘economic corridor’ gebouwd wordt van wel zeven megacities. Bedoeling is dat de regio in vijf jaar tijd een verdubbeling van de arbeidskracht en een verviervoudiging van de export gaat realiseren. De Aziatische steden zijn zo goed als af maar praktisch onleefbaar; ze zijn te groot, daardoor inefficiënt, vervuild en niet duurzaam. Nederlanders willen daar verandering in brengen.

De eeuw van de stad
Door smart grids in duurzame energie, kennistechnologie en ICT én agrifood te combineren met kennis van stedenbouw, architectuur en city branding ofwel stedelijke innovatie, ontstaan zo dwarsverbanden met nieuwe inzichten. De internationale verstedelijking gaat in een hypertempo. De voedselvraagstukken van morgen in deze enorme internationale verstedelijking zijn complex. Op micro niveau in the last mile, en meer op meso niveau vanuit productie van dichtbij, de zogenaamde green belts om de stad heen en de verticale productie in lagen in de stad. Duurzaamheid en transparantie zijn here to stay. Was de19^e eeuw de eeuw van de keizers, de 20^e eeuw vormde de eeuw van de landen en de staten. De 21^e eeuw is definitief de eeuw van de stad en de consument. En – komt 'ie – álles maar dan ook alles wat geen waarde toevoegt of niet transparant is verdwijnt.

Transparantie is key
In die Sustainable Urban Delta dromen we van oprechte transparantie. Dwing elke sector om open te communiceren met de consument. Ons veranderend medialandschap maakt ‘duiken’ geen optie meer. Een burger moet gewoonweg kunnen weten wat hij eet en wat de consequenties van het opeten van een product zijn (op gezondheid, op de omgeving). Eten stop je in je mond en dus is vertrouwen essentieel. Er zijn talloze redenen waarom je je eten niet zou hoeven te vertrouwen.

• Elke sector, die niet zich niet actief openstelt, staat 1-0 achter.
• Elke declaratie, welke consumenten niet begrijpen, is onacceptabel.
• Elke stal of fabriek, waar externen geen inkijk in kunnen hebben, gaat mis.

Hoe transparant worden?
Dat is niet 123 geregeld, maar er zijn sectoren die het voorbeeld geven (Campina/ AH open dagen, Kipster, PostNL “waar is mijn pakketje”). Best practises in echte transparantie moet je met een lampje zoeken in de agrarische sector. Kipster en Friesland Campina zijn witte raven binnen Agri.

Stedelijke ontwikkeling is ons domein. Nederland als stadsstaat. Al 400 jaar 9 miljoen mensen op een kluitje, in een lagere delta met goede infra en voedselvoorziening, tegen de zee aan en onder de zeespiegel. Nederland heeft de kennis en kunde die ze in Afrika en Azië nodig hebben. Vandaar de successen van Arcadis, Boskalis, en vele grote Nederlandse architecten in en rond grote metropolen. Een schitterende uitnodiging om daar ongelofelijk goed zaken te doen. Vreemd dus dat Nederland zo slecht in staat is om zich te presenteren en te organiseren. Dat ligt vooral aan de VOC mentaliteit van ieder voor zich en God voor ons allen. Er zijn slechts weinig partijen die de integrale aanpak kiezen.  Niet in de laatste plaats door het feit dat we door ons historische gepolder een splijtzwam aan brancheorganisaties hebben gecreëerd. Maar liefst 43 brancheorganisaties van bedrijven rondom dit ene thema. Who you gonna call?

Samen kom je verder
Bovendien, de vraag van die mega cities in aanbouw is zo groot dat je ze als individuele bedrijven simpelweg niet kunt beantwoorden. Je komt als concurrenten elkaar per definitie tegen in Azië, dus je moet horizontaal kunnen samenwerken om je positie te behouden. Want de vraag van megacities is niet: “Hoe bouw ik een 1.000-koeienstal?” De vraag is: “Hoe kom ik aan 1 miljoen kg kaas? Wie organiseert dat voor ons?”

Denk onderkoepelend!
Daarom is het nu goed dat er een ‘onderkoepelend’ (niet overkoepelend) platform lijkt te ontstaan waarin ondernemers, gemeenten en andere krachtenbundelaars de Nederlandse kennis en kunde als een gezamenlijk ‘merk’ kunnen neerzetten. Ik ben er blij mee dat Sustainable Urban Delta een integraal fundament legt onder dat platform. In het buitenland beginnen ze het langzaam te zien, deze sprankelende visie, een wenkend perspectief voor Nederland ligt al op alle burelen van alle Landbouwraden op alle ambassades. Nu in Nederland zelf nog. Zit de vijand binnen? Mwaaah, maar wil je buiten winnen dan zul je binnen moeten beginnen.

Roger Engelberts
Chief Emotional Officer Imagro en Lector HAS Hogeschool 's Hertogenbosch & Venlo

Bekijk ook:

• Case - Sustainable Urban Delta