Festival der Creatie

Lockdown

Maar toen kwam de lockdown. Al snel werd duidelijk dat festivals, concerten en alle andere grote evenementen er voorlopig niet meer inzaten. Ik was opgelucht dat ik mijn beroep als vormgever bij Imagro nog gewoon kon uitvoeren. Mijn vak leent zich nou eenmaal uitstekend voor thuiswerken. En hoewel ik het liefst mijn lieve collega's om mij heen heb, kom ik met een goede internetverbinding, een snelle computer en Microsoft Teams ook een heel eind.
 

‘Gewoon'

Deze geruststelling werd in de eerste week van de lockdown kort onderbroken toen diezelfde dochter mij een vernuftig filmpje liet zien dat ze had gemaakt op TikTok. Ze had een dansje opgenomen inclusief gezichtsfilter en de nodige special effects. Special effects waar ondergetekende, opgeleid aan de kunstacademie en vormgever bij Imagro, regelmatig een hele dag op loopt te ‘pielen’ in Adobe After Effects! Toen ik haar vroeg hoe ze dit gemaakt had, haalde ze onverschillig haar schouders op en sprak het ietwat pijnlijke, maar alleszeggende woord 'gewoon' uit.
 

Nieuwe generatie

Wat!?! De output van mijn vakgebied imponeert de nieuwe generatie niet meer? Het wordt tegenwoordig allemaal als 'gewoon' gezien? Dit voorval zette me, samen met de corona-maatregelen, wel weer even op scherp. Ben ik wel helemaal up-to-date in mijn vakgebied? Hoe zie ik mezelf over tien jaar? Bestaat het vak vormgeving in zijn huidige vorm dan nog wel? En zo niet: wat zou ik buiten mijn vakgebied nog meer willen betekenen? Kan ik überhaupt meer dan dit?
 

Online

Natuurlijk ben ik me ervan bewust dat ons vak zich al sinds de 18^e eeuw ontwikkelt. En het is ook geen nieuws meer dat, mede door de snelle ontwikkeling van smartphones, tablets en bijhorende apps, de printmedia steeds meer naar de achtergrond zijn verdwenen. Vooral het afgelopen jaar kwamen de ontwikkelingen op het gebied van online in een stroomversnelling doordat veel bedrijven ineens noodgedwongen het web op moesten. Hierdoor is online nog meer de norm geworden.
 

Dynamische designwereld

Parallel aan deze online ontwikkelingen breiden de mogelijkheden in de wereld van vormgeving zich ook in een rap tempo uit. Waar je vroeger na het creëren van een huisstijl wegkwam met het ontwerpen van de nodige bijhorende website, stationery, folders en andere fysieke communicatiemiddelen, zien opdrachtgevers ons tegenwoordig als experts die de perfecte combinatie kunnen maken tussen creatie, design en marketing. Dit veronderstelt een uitbreiding van onze knowhow. We moeten nu bijvoorbeeld ook verstand hebben van user interface design (UI), user experience design (UX), webdevelopment, maar ook video editing en animatie. Je ziet namelijk dat de grenzen tussen deze disciplines steeds meer vervagen en naar elkaar toetrekken. Gelukkig werk ik bij een multidisciplinair bureau! Want door intensiever samen te werken slagen we er in de juiste boodschap bij de juiste doelgroep over te brengen.
 

Responsive

Daarnaast kun je als creatief niet meer denken in kaders, stramienen en middelen. We leven namelijk in een dynamische designwereld, waarin alles responsive moet zijn zodat huisstijlen schaalbaar zijn en gemakkelijk toe te passen in het zich uitbreidende digitale landschap aan apps en devices. Voor een optimale customer journey moeten we minder gaan denken in een afgekaderde vorm van branding en méér gaan denken in contactpunten in plaats van plaatjes; de momenten van visuele interactie met de klant.  
 

3D

Een legio aan mogelijkheden zijn er voor de vormgever om deze totaalbeleving te ondersteunen. Met enkel statische afbeeldingen imponeer je vandaag de dag niet meer. Afhankelijk van je doelgroep lijken motion graphics, animated svg’s en videomontages steeds vaker regel dan uitzondering. Hetzelfde geldt voor de mogelijkheden binnen 3D design, waarvan de ontwikkeling het plafond nog lang niet heeft bereikt. Steeds vaker zie ik indrukwekkende applicaties ontwikkeld worden waarbij handig gebruik wordt gemaakt van virtual reality (VR) en augmented reality (AR). Dit werd mij een aantal jaren geleden al duidelijk toen mijn zoon zijn nieuwe hobby ‘Pokémons vangen’ aan mij introduceerde. Ik was blij dat die rage op een gegeven moment bekoeld was toen ik voor de zoveelste keer die ene zeldzame Pokémon bij de kerk van Ottersum moest vangen.
 

Mouwen opstropen

Ik ben door deze ontwikkelingen al wat meer gerustgesteld over de toekomst van de vormgever. Je kan daarom wel met zekerheid zeggen dat de grafisch vormgever van gisteren de content designer van morgen is. Maar we moeten wel zelf de mouwen opstropen en scherp blijven op ontwikkelingen én vooral op onze eigen ontwikkeling. Anders komen we er ‘gewoon’ niet.
 

Creatief

Los daarvan ben ik ervan overtuigd dat we als creatief ook andere kwaliteiten moeten ontwikkelen om waarde toe te blijven voegen en authentiek te blijven. Denk hierbij niet alleen aan handige disciplines zoals bijvoorbeeld copywriting, het geven van presentaties en waarnemingspsychologie. Maar ook aan dingen die er verder vanaf staan. Zelf run ik – naast mijn beroep als vormgever – samen met een aantal vrienden een microbrouwerij. Het hele traject wat daarbij komt kijken; van de eerste moutkorrel die de schrootmolen raakt, tot het moment van presentatie wanneer het flesje compleet met ontworpen etiket in het schap staat. Deze kennis komt goed van pas wanneer ik een leuke food-opdracht bij Imagro uitvoer.
 

Wat als...?

Ik gebruikte zojuist het woord creatief, want dat is de essentie van ons vakgebied. We moeten kijken naar kansen en mogelijkheden in hoe we ons talent breder in kunnen zetten in plaats van onszelf te beperken tot het gebruik van aangereikte tools zoals een Adobe pakket. Want wat kunnen wij rechtsbreinigen nog bewerkstelligen wanneer onze softwarepakketten wegvallen waar we zo in vastgeroest zitten? Of laat ik een stapje verder gaan: wanneer er een computervirus uitbreekt waardoor we helemaal niets meer online kunnen doen? Gaan we dan weer terug naar het ouderwetse letterzetten, het illustreren met pen en inkt?
 

Adaptief opstellen

Los van het feit dat ik van nostalgie houd en blij ben dat ik deze mooie ambachten heb geleerd op de kunstacademie, moeten we vooral vooruit denken, ons adaptief opstellen en naar nieuwe mogelijkheden zoeken om onze talenten te ontplooien. Alleen op die manier maken we progressie en kunnen we weer imponeren in ons vakgebied. ‘De gloeilamp is namelijk ook niet uitgevonden door de kaars te blijven verbeteren’ luidt het gezegde.
 

Offline

Ik heb gelukkig mijn kroost afgelopen zomer weer ouderwets offline kunnen imponeren. Ons weekendje festival heb ik ‘gewoon’ door laten gaan dankzij een overnachting in de boomhut achter in het WIJland van Imagro. Geheel corona-proof, inclusief kampvuur, marshmallows, JBL-speaker en een frisse duik in moedertje Niers. Als dat geen adaptief vermogen is?!