Innovatie in landbouw essentieel

Nederland geldt sinds jaar en dag als het wereldwijde ‘laboratorium’ van de melkveehouderij. Nieuwe ontwikkelingen en productiewijzen worden vooral hier bedacht. Die voortrekkersrol dreigen we te verliezen, waarschuwt Carel de Vries.  “We hebben te lang te weinig gedaan. We hebben ons vooral druk gemaakt over, overigens niet onbelangrijke, detaildiscussies in plaats van te kijken naar het grote geheel. En vooral ook naar de toekomst van onze sector.” Om er zeker van te zijn dat de Nederlandse melkveehouderij ook in 2025 nog een sterke positie heeft in de wereldmarkt én in onze maatschappij, is voortdurende vernieuwing een voorwaarde.
 

Om die vernieuwing te stimuleren en innovaties te initiëren is de stichting Courage opgericht. Courage heeft als opdracht goed te luisteren naar waar de markt en de maatschappij behoefte aan te hebben. De stichting verzamelt ideeën en werkt ze uit in volwaardige concepten. Courage doet dat niet alleen, maar steeds samen met creatieve partners. Wetenschappers bijvoorbeeld, maar vooral ook ondernemers die geloven in het concept en bereid zijn zich in te zetten voor de realisatie ervan. “We hebben bewust gekozen voor een kleine en platte organisatie. Een nummer bij de Kamer van Koophandel, statuten, een bestuur dat vier keer per jaar vergadert en een zakje met euro’s. Meer is Courage niet. Geen personeel en geen kantoor. Alle diensten worden door ons apart ingehuurd,” aldus programmadirecteur De Vries.
 

“Courage staat voor grensverleggende innovaties”, zegt De Vries, “het gaat ons om écht anders denken en doen.” In de afgelopen jaren zijn onder auspiciën van Courage al tal van baanbrekende onderzoeken gedaan en veel projecten gestart. Een voorbeeld van een succesvol project is Grassa. Onderzocht is of gras voor meer kan worden gebruikt dan alleen voor het voeren van koeien. Het concrete resultaat is dat Grassa nu, dankzij innovatieve raffinagetechnieken, duurzaam graseiwit gaat produceren voor de diervoedersector. Daarmee kan een eiwitrijk product als sojaschroot worden vervangen. Daarnaast levert het een nieuwe, duurzame vezel voor de papier- en kartonindustrie. En wellicht kan ook het restsap nog zinvol worden hergebruikt.
Andere voorbeelden van door Courage opgestarte projecten (zie ook www.courage2025.nl) zijn de Energieneutrale Zuivelketen, Weerbaar Vee, Fotonenboer (gebruik van zonne-energie op een boerderij), Amazing Grazing (het creëren van een nieuw perspectief voor het weiden van melkvee in uiteenlopende bedrijfsomstandigheden) en De Koeientuin (de opvolger van de ligboxenstal: koevriendelijker, schoner en fraaier). “Deze projecten zijn zo vernieuwend dat je niet kunt verwachten dat morgen meteen alle melkveebedrijven er mee aan de slag kunnen. Belangrijker is misschien wel de gedachte die er achter zit: het zoeken naar de échte maatschappelijke toegevoegde waarde van de melkveesector.” 
 

Bij dat streven past ook het project ‘nieuwe verdienmodellen veeartsen’, dat Carel de Vries tijdens de Co-sessie aankondigde. De belangen van de veehouder en de veearts lopen niet altijd synchroon. Hoe integer de meeste veeartsen ook zijn, zij kunnen er financieel belang bij hebben om zoveel mogelijk medicijnen voor te schrijven.“We onderzoeken een nieuw verdienmodel, waarbij zowel de veehouders als de veeartsen meer kunnen verdienen naarmate dieren meer gezond zijn. Geen eenvoudige opgave, maar wel een interessante uitdaging”, aldus De Vries.

Essentiële voorwaarde voor de projecten van Courage is dat zij een bijdrage leveren aan het realiseren van meer maatschappelijk toegevoegde waarde voor de melkveehouderij. “We hebben het in dit land nog vaak over maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar volgens mij is dat een gepasseerd station. Verantwoord en duurzaam zijn verworden tot holle kreten. Dat zou allang vanzelfsprekend moeten zijn. Want in alle eerlijkheid, wat is het alternatief? Dat wij de gezondheid van dieren en mensen in gevaar brengen? Wil je als melkveehouderij overleven én je onderscheiden, dan moet je Maatschappelijk Toegevoegde Waarde leveren. Alleen toegevoegde waarde leveren op productie is onvoldoende. Dat kunnen de landen om ons heen ook, misschien wel beter. Je hebt pas échte maatschappelijke toegevoegde waarde als je sector niet alleen wordt getolereerd, maar ook geaccepteerd, gewaardeerd en uiteindelijk zelfs gewenst.”
 

Soil & More
Imagro organiseert een aantal keren per jaar Co-sessies. Relevante lezingen van belangwekkende sprekers, vrijwel altijd gevolgd door  interessante en soms scherpe discussies met de aanwezigen.
De voorganger van Carel de Vries was Aart van den Bos, directeur van Soil & More. Hij gaf  op 26 september een lezing gaf over waterschaarste, bodemvruchtbaarheid en voedselzekerheid. Actuele zaken die alles te maken hebben met één brandende kwestie: Who will feed the world? Dit is niet langer een vraag voor filosofen in geitenwollen sokken, maar veel meer een kwestie van keihard in actie komen.