Leiderschap met lef in de Nederlandse landbouw: navigeren door de storm
De Nederlandse landbouw heeft het zwaar. Regeldruk, kortetermijnvisie in Den Haag en een maatschappij die van alles vindt. Met én zonder kennis van zaken. De druk om te verduurzamen groeit, terwijl de verwachtingen dat de Ministeriele commissie voor Economie en Natuurherstel deze maand met echt lange termijn oplossingen komt, niet echt hooggespannen zijn. En dan hebben we het nog niet eens over de onrust op het wereldtoneel. De vergelijking met varen door de storm is dan niet geheel uit de lucht gegrepen. Je zou om minder radeloos worden…
Als het op leiderschap aankomt, is het nu de tijd om lef te tonen. Om koers te houden naar een punt op de horizon dat je zelf hebt gekozen of om de koers te verleggen als dat nodig blijkt. Lef om keuzes te maken die misschien niet populair zijn, maar wel noodzakelijk voor de toekomst.
Leiderschap is, de visie, zoals beschreven in de vorige post over dit onderwerp te laten leven en uit te voeren. En daarvoor is innerlijke kracht en veerkracht nodig. In de landbouwsector betekent dit niet alleen reageren op de druk van buitenaf, maar actief koers bepalen, zelfs -of, juíst- als de storm woedt.
Leiderschap met lef
Leiderschap met lef is het vermogen om onpopulaire, maar noodzakelijke beslissingen te nemen die vaak voorbij de waan van de dag liggen. Het is het vermogen om verantwoordelijkheid te dragen voor de keuzes die je maakt, ook wanneer de kritieken hoog oplopen. Het is het durven kiezen voor duurzame verandering, zelfs als je weet dat dat betekent dat je tegen de stroom in moet zwemmen. Het gaat erom het grotere plaatje te zien: een toekomst waarin de landbouw trots is op haar rol en steun krijgt van de samenleving. Hoe je dat vervolgens uitlegt aan werknemers en hoe transparant je bent, leggen we later uit.
Voor leiderschap is eigenlijk geen model geschikt. Het is een intrinsieke waarde een persoonlijke koers. Om dat te bepalen gebruiken we bij Imagro vaak het Ikagai-model. Letterlijk Japans voor ‘je reden van bestaan vinden’. Heb je je persoonlijke drive gevonden, dan is leiderschap op inhoudelijke gronden niet ver weg.
De storm doorstaan: 5 essentiële kenmerken van leiderschap met lef
Door vrijwel dagelijks te kijken naar leiderschap, of het gebrek daaraan, hebben we een aantal kenmerken gezien, die elke leider in de agrisector zou moeten ontwikkelen of op zijn minst bij zichzelf zou moeten nagaan.
- Verantwoordelijkheid nemen, niet schuiven
Lef betekent verantwoordelijkheid nemen voor je keuzes, ook wanneer die niet populair zijn. In plaats van je keuzes te verantwoorden aan anderen, neem je ownership over je beslissingen. Dit betekent dat je niet alleen verantwoordelijk bent voor je eigen succes, maar ook voor de langetermijnvisie van je organisatie. De Amerikaanse leiderschaps-denkers Jim Kouzes en Barry Posner noemen dit in hun werk ‘Leadership Challenge’, ”Model the way”: laat zien waar je organisatie naar op weg is. - Doen wat nodig is, niet wat gemakkelijk is
Lef betekent durven om te kiezen voor de lange termijn. Duurzaamheidskeuzes kosten tijd en geld, maar je weet dat ze essentieel zijn voor de toekomst. Dit is het moment om te stoppen met het zoeken naar snelle oplossingen en om te investeren in de toekomst van je bedrijf en de sector. - Veerkracht: blijven staan onder druk
In tijden van kritiek moet je je koers blijven volgen. Veerkracht betekent niet het ontwijken van kritiek, maar het vermogen om erdoorheen te kijken en je niet te laten ontmoedigen. Dit vraagt om een diep vertrouwen in je visie en het vermogen om te blijven staan, zelfs als de druk intens is. En om te weten wanneer je van je koers moet wijken. - Stappen durven zetten in onbekend territorium
Als leider in de voedselsector moet je durven om nieuwe paden te betreden, zelfs als het onduidelijk is wat je zult aantreffen. Innovatie en verduurzaming kunnen beangstigend zijn, maar de echte verandering gebeurt wanneer je buiten je comfortzone stapt en de toekomst tegemoet treedt. - Het grotere plaatje zien: maatschappelijke waarde en draagvlak
Leiderschap met lef gaat verder dan winstmaximalisatie. Het gaat erom de maatschappij te begrijpen en keuzes te maken die landbouw een positie van trots en waarde geven. Het draait niet om vandaag, maar om morgen – een landbouwsector die maatschappelijk verantwoord opereert en breed gedragen wordt door de samenleving.
Checklist: hoe meet je leiderschap met lef?
Om leiderschap met lef te meten, kun je jezelf de volgende vragen stellen. Dit helpt om te bepalen of je als leider echt de juiste koers volgt in tijden van verandering en onzekerheid.
- Toon de weg:
- Durf ik de moeilijke beslissingen te nemen, zelfs als ze niet populair zijn?
- Heb ik een duidelijk 'waarom' voor mijn keuzes en ben ik in staat om dit 'waarom' helder te communiceren aan anderen?
- Inspireer met een gedragen visie:
- Ben ik in staat om mijn team en omgeving te inspireren en te leiden, zelfs als de omstandigheden moeilijk zijn?
- Ben ik bereid om verantwoordelijkheid te nemen voor zowel mijn successen als mijn fouten?
- Durf het proces aan de kaak te stellen:
- Blijf ik koers houden, zelfs als de druk van buitenaf groot is?
- Ben ik bereid om nieuwe, nog niet verkende paden te betreden, zelfs als ze risico’s met zich meebrengen?
- Kijk ik altijd verder dan de korte termijn en denk ik na over de maatschappelijke en duurzame impact van mijn keuzes?
- Geef anderen de ruimte:
- Bied ik genoeg ruimte om voor andere visies en andere manieren van leiderschap?
- Spreek vanuit je hart:
- Vul je ikagai in.
Communicatie en transparantie
Volgende week gaan we in op communicatie en transparantie. Een interessante dimensie. We zijn gewend om te communiceren over de inhoud, maar helder zijn over het proces dat je doorloopt of de relatie benoemen die je met elkaar hebt, is minstens zo interessant. Het maakt de weg vrij om eerlijk te zijn en fouten toe te geven als je die maakt.
Deel dit artikel
Meld je aan voor onze I-mailing
In onze I-mailing houden we je periodiek op de hoogte van de laatste ontwikkelingen bij Imagro. Nieuwe projecten, inspirerende blogs, openstaande vacatures én andere leuke weetjes. Vul je gegevens in wanneer je de I-mailing wil ontvangen.
