door Roger Engelberts
Mediacratie
Wat is echt waar? Wat is niet waar? Wij leven in één grote mediacratie. Na de industriële revolutie kwam de informatierevolutie en nu zitten we in een transformatierevolutie. Hoe dat zo? Nou, na de postkoets, de dorpsomroeper en troubadour deden post en krant hun intrede. Daarna radio, telex, en daarna de televisie na de tweede wereldoorlog. Het leven was eenvoudig, er leek maar één waarheid te bestaan. Die van het polygoonjournaal met een doorlooptijd van 24 uur. Nu is de mediawereld getransformeerd. Wij individuen vormen onze eigen tweet-zendstations en wij mensen zijn de redacteuren achter onze eigen Wikipedia, Zoover en facebookgroepen.
Objectiviteit bestaat niet is de stelling. Niets of niemand kan objectief zijn, immers, we baseren onze mening op dat wat we oppikken 24 uur per dag en dat wat onze huiskamer in wordt geslingerd. Wij baseren aldus onze mening op de interpreteerbare waarnemingen die anderen hebben gesignaleerd. Nagenoeg niemand heeft het zelf gezien. Denk aan Syrië en de dader achter gifgas. Denk vergelijkbaar aan de start van de Irak oorlog onder het mom van het niet bewezen feit dat er kernwapens op handen zijn , althans, zouden zijn gesignaleerd. Zouden zijn. Let op. Oja, uit onderzoek van de UVA blijkt dat meer dan 70 % van het journaille de orientatie heeft staan op links van het midden.
24 uur per dag ontvangt iedereen gefilterde prikkels. Geen eenzijdige zenders of ontvangers, nee multichannel. SMS, WHATSAPP, RSS Feeds, emailnieuwsbrieven, faceboekgroepen, Twitter, Yammer en radio, krant tv etc. Persoonlijk zendstation Twitter nieuws (n=1) heeft een doorloop en interpretatietijd van luttele seconden. Vergelijk dat eens met het Polygoon journaal. Op basis van die input en gedeeltelijk eigen filtering en eigen articulatie, baseren we onze visie en mening. Hij die naar Elsevier leest, Harry Mens op zondag volgt en BNN business news in de auto luistert en zij die NRC op zaterdag leest, Vrij Nederland op de WC heeft liggen hebben een andere mening dan zij die Libelle leest en 538 op heeft staan en ‘s avonds de pulp van RTL 5 Obese kijkt met een zak Croky chips op de bank. In de huidige tijdgeest heeft de westerse wereld last van infobesitas. Input overflow. Een mooie spreuk hierbij is 'it's not an information overload, it's a filterfailure.'
Bottomline: de media bepalen dus voor ons onze voorkeuren en ons gedrag. En dan ontstaat er gemakkelijk kuddegedrag. De me-to’s. Wij worden meegenomen in de kudde en volgen - naast af en toe een opinieleider of leider in de groep - vooral de media. En daar zit nu net een dilemma en bezwaar. Als makke lammetjes gaan we mee in een mening en wordt een artikel met enige stellingname ineens een landelijke waarheid. Neem het voorbeeld van Alpe d Huzes oprichter Coen van Veenendaal is exemplarisch. Volgens de landelijke pers zat hij direct Goed Fout. Journalistieke mores met hoor wederhoor is amper gevolgd. Een NRC journalist ontdekt dat mister Antistrijkstokbeleid en Zero Cost Event zelf betaald wordt voor zijn diensten. Als je in Nederland je nek uitsteekt wordt deze afgemaaid. Wij houden eerder van verhuftering dan verheldering. Helden moeten hangen. In plaats van een voetschild krijgen ze een schavot. Gooi het woord Alpe d Huzes in de groep en alle toehoorders roepen – niet gehinderd door enige kennis van zaken - als kuddedieren collectief, ‘’graaiers’’. Ik heb Coen in San Jose Costa Rica bij het beklimmen van de Pocho Vulkaan in maart 2012 gevraagd waar hij nu door betaald wordt. Hij had zijn trainingsbureau aan de wilgen gehangen – heeft daar nog een issue mee met één van de andere spelers binnen deze casus Alpe d Huzes - en reisde de wereld af om op elk continent het gedachtegoed van Inspire2Live, Understanding Life te duiden en kankeronderzoekers bij elkaar te brengen. De visie: ontkokering en ontmoeting van experts op vlak van kanker leidt tot een kennisexplosie. Want delen is vermenigvuldigen. En daarmee sneller tot je doel komen: kanker degraderen van dodelijke naar chronische ziekte. In Costa Rica gaf hij aan dat hij als directeur van Inspire2Live in het programma Understanding Life betaald werd door Alpe d Huzes. Daarvoor was hij 80 u per week aan het werk en reisde hij de wereld over. Gezien de vele uren die hij inzet komt hij ongeveer uit op 50,- euro per uur en dan moeten alle tickets er nog vanaf. Heb hem gezegd dat hij dat pro-actief moest communiceren. Coen gaf aan dat het openbaar was en dat hij dit gewoon openbaar met het bestuur van Alp d Huzes had afgesproken en afgetikt had nog in het jaar dat hij zelf ook in het bestuur zat. Ook de journalistiek maakt zo de kankerpatiënt tot kind van de rekening. Ik wed dat er dit jaar structureel minder budget wordt opgehaald. Onze Big Challenge daarentegen gaat door. Imagro fietst ook mee met eigen team.
Nederland is niet trots op z’n helden, te grote successen kunnen we niet dragen. Factfinding, factchecking en wederhoor worden onvoldoende diep uitgegraven. De rendementsdruk en rationaliseringsslag bij de kranten is er één van die orde dat echte onderzoeksjournalistiek nog onvoldoende bestaat en dat ook redacteuren onder tijdsdruk snel artikelen moeten poepen. En dan ga je soms wat kort door de bocht. En ineens hebben we een nationale mening gebaseerd op dat wat de media ons voorschotelen. En dan ontstaat het grote Zwarte Pieten. Maar daarover een volgende keer meer. Zo rond Kerst wil ik kijken of we geen reuring kunnen maken in onze mediacratie: laten we alstublieft stoppen met De Kerstman, want deze dikke brombeer discrimineert met alle corpulente en obese mensen in Nederland, toch een aanzienlijk deel van onze natie. Met de waarheid wordt vaak gespeeld. Blijf daar vooral heel kritisch naar kijken. It’s not an information overload, it’s a filterfailure.
Meld je aan voor onze I-mailing
In onze I-mailing houden we je periodiek op de hoogte van de laatste ontwikkelingen bij Imagro. Nieuwe projecten, inspirerende blogs, openstaande vacatures én andere leuke weetjes. Vul je gegevens in wanneer je de I-mailing wil ontvangen.