ONDERNEMERSCHAP ALS RED BULL EN SILVER BULLET VOOR LAND VAN CUIJK & NOORD LIMBURG

Juist de groep mensen van tussen de 20-50 jaar oud zijn cruciaal voor een goede leefbaarheid. Zij vormen het zout in de pap als we kijken naar de inzet van vrijwilligers en het bijhouden van het kader bij vele clubs en verenigingen in LvCNL.

In LvCNL sterven er meer ouderen dan er jongeren geboren worden. Alleen al in de gemeente Boxmeer komen 3.000 woningen vrij, leegstaande woningen met een bord te koop in de voortuin. Dat terwijl LvCNL ernstig vergrijst. Senioren hebben veelal hun pensioen deels in de hypotheek zitten en hebben dus minder besteedbaar budget.

Senioren kunnen niet meer verzorgd worden door de kinderen, zij wonen in Verweghistan, kunnen geen mantelzorg verlenen en moeten dus extra aanspraak maken op de zorg die nu al qua kosten de pan uitrijst.

En om het halflege doosje te vervolmaken: in LvCNL heben we geen nieuwe banenmotor maar verliezen we juist veel banen: de kankerkliniek in Boxmeer lijkt exit, Pantein en Dichterbij hebben honderden FTE’s afgestoten. Dit terwijl het Rabo rapport aangeeft dat er voor deze regio een mooie toekomst in het verschiet ligt in de zorg. Verzilver de vergijzing? Welnu op zorg als sector kun je geen toekomst bouwen! Daar zit namelijk geen duurzaam verdienmodel in.

Andere banenverliezers zijn Friesland Campina Rijkevoort (66 FTE), Plastisol Wanroy (99 FTE), en Teeuwissen heeft met de verkoop aan de Duitsers geen legacy achtergelaten wat een Animal Proteine InnovatieCampus had kunnen zijn op Laaraker. Bovendien: bedrijven als Forfarmers (Hendrix UTD), Nutreco en MSD Intervet en Marel Stork hebben geen moederlijke verankering in LvCNL. Ergo: bestuur en staf trekken uit deze regio vanwege verdere corporate ontwikkelingen.

Het grootste wapenfeit van samenwerking van de afgelopen jaren lijkt een matig functionerend stagebureau. En tegelijk: de overheid houdt vast aan oude wijsheden: bouwen bouwen bouwen, terwijl alle adviezen bij krimp daar haaks op staan.

Degene die mij kennen weten dat ik van een halfvol doosje ben en van groter denken. Meer out of the box ga, wat wrijving op zoek en daarmee kan vlammen, aanstekelijk zijn. Minder vinken en meer vonken als overheid en als ondernemers. Vandaar ook de andere kant van de medaille:

Agro Food Farma en Health vormen de economische kurk waar LvCNL op moet drijven. 40.000 van de in totaal 140.000 banen in de agrofood in Brabant worden uitgevoerd in Noord oost Brabant. En dat in een prachtige contramal van groen blauwe diensten: een prachtig gebied voor leisure met cultuurhistorische elementen vanaf de Romeinen tot en met de Liberation Route en de maas als levensader met zijn prachtige Maasheggen en sinds kort de Groeters in het LvC.

Een zwaluw maakt wel degelijk zomer: DANONE! Deze Franse zuivelaar investeert meer dan een kwart miljard euro, maar liefst 260 miljoen euro in Haps voor een ultramoderne zuivelfabriek. Chapeau. Het is de grootste investering ever van Danone buiten de Franse landsgrenzen. En ja we hebben prachtige bedrijven welke we aan een parelsnoer kunnen rijgen: Ebben Boomkwekers, (winnaar van de Nationale Tuinbouw OndernemersPrijs 2016-2017), Vivara in Overloon, Arvato in Gennep, Previcus, Nabuurs, Imagro (winnaar Limburgs Aantrekkelijkste Werkgever onder de 200 FTE 2016-2017) en vele vele andere prachtbedrijven. Parels langs de maas.

LvCNL is een regio die nuchter en schuchter is. Beetje Calimero. In zichzelf gekeerd. Bescheiden. Denkt vooral in grenzen en niet in verbindingen. Dat terwijl we veel beter een goede buur kunnen hebben dan een verre vriend. Daarom heb ik NEWS:

North: LvCNL moet zich profileren als Beste Groenste en Blauwste Buitenwijk van Nijmegen. We moeten beleid maken waar we de jongeren mee verleiden zich te vestigen in LvCNL. IK DROOM van een LvCNL als Mooiste Tuin op het Zuiden van Nijmegen. Letterlijk een Central Park voor Knooppunt Arnhem Nijmegen.

East: De echte pot met goud staat niet in Den Bosch of Den Haag maar in het oosten. Stond DB nou voor Den Bosch of voor Duisburg? Duisburg ligt slechts 20 km verder dan Ben Bosch maar heeft 5 x zoveel inwoners: 500.000 mensen! Het zijn onze grootste klanten en afnemers in agrofood. De echte pot met goud voor de komende decennia staat in de Euregio. Brussel steekt 11,5 miljard euro om meer te ontgrenzen. Die boot mogen we niet missen, daar moeten we vol op springen. Nog een derde vb; de FachHochSchule Kleve telde 5 jaar geleden nog slechts 300 studenten. Dit jaar 5.000 studenten van 83 nationaliteiten. LvCNL heft geen alliantie en schittert door afwezigheid.

West:  Veel LvCNL inwoners wijzen met een enigszins verongelijkt vingertje naar Den Bosch. Den Bosch zou LvCNL niet echt zien staan. ,,Na de MiddenPeelweg bestaat Brabant niet echt meer’’, is het gevoel bij velen. Mijn wedervraag: als er een vinger wijst naar Den Bosch, hoeveel wijzen er dan terug naar jou? Wat heb jij zelf gedaan om Den Bosch en AgriFood Capital in het bijzonder te verleiden?

South: In Venray Horst is een groep ondernemers opgestaan die samen met de politiek invulling geeft aan het claimen en framen van deze regio als: De Gezondste Regio van NL. Dit idee lag in de zomer van 2015 ook op de vergadertafel van LvCNL, waar oa Bob Hutten en ondergetekende aan mee wilden werken. Onze zuiderburen hebben het gewoon gedaan en met Gezond kun je natuurlijk letterlijk alle kanten uit. Vanuit het zuiden staat de deur open om aan te haken.

Een ding is duidelijk. Innovatie en disruptie ontstaat bij ondernemers. Kijk naar Wimke de Korver, Simon Homburg, Bert Hendriks. Zij gebruikten hun GBV ipv GVB. Gezond BoerenVerstand ipv GolfVaardigheidsBewijs. Wij leven in een land waarbij we onze dieren door mensen laten vertegenwoordigen in ons eigen parlement. Wij leven in een land waarbij burgers ipv beleidsmakers bepalen of boeren nog een stal mogen bouwen. Stallen worden gegund ipv vergund. In zo’n land is het voor mij klip en klaar: de Nederlandse agrofoodsector moet uit een ander vaatje leren tappen: Nederland is te duur voor kostprijsleiderschap. Dat legen we af tov het buitenland. Dat is nu al het geval. We moeten naar meer onderscheid en toegevoegde waarde. Voedsel kan en mag niet efficiënter. Opbrengstprijsleiderschap hoe klinkt dat. Managers denken in kosten, ondernemers in opbrengsten. Meer variatie dus. Diversiteit is het beste wat de agrofoodsector kan overkomen. Ik geloof in een zee van niches rondom een eiland van bulk.

De huidige maatschappelijke uitdagingen vormen fantastische innovatieopgaven voor agrofood in het bijzonder en LvCNL in het algemeen. Of je nu praat over verspilling, vergrijzing, ontgroening, gezondheidsissues als obesitas of oncologische voeding. Maar dan zullen we met elkaar wel MEER AMBITIE moeten tonen. Lever je broccoli als teler of energie voor een vitaler leven? Lever je zuivel of een bron voor calcium voor een boreling? Mijn appél naar LvCNL is dan ok: DENK GROTER. We moeten van DOEM DENKEN NAAR DOEN DENKEN. En veel grondiger naar onze toekomst kijken. ZELF KIEZEN OM GEKOZEN TE WORDEN! Immers; Visie zonder Actie = een droom. Actie zonder Visie = Chaos. Visie + Actie = verandering LvCNL. Ter afsluiting 5 adviezen voor LvCNL:

1 Kies snel door naar een bestuurlijke herinrichting. We hebben daadkrachtige bestuurders nodig. Kies daarbij voor grot denken: LvCNL als 1 stadsstaat van 120.000 inwoners als mooiste tuin op het zuiden, beste groenste blauwste buitenwijk van Nijmegen. Stop direct met nieuwbouw en ga verbeteren. Maak beleid waarbij de werkende jongeren in Nijmegen echt verleid worden zich hier te vestigen. Geldt ook voor infra en openbaar vervoer. Nu zien ze om 0:07 de laatste trein vertrekken naar Boxmeer. Maar hoe staat het met betere waterverbinding?

2 Ik droom van de echt faciliterende overheid. Waar vindt je dat nog; Dienst Verlenend. Mooi woord. Een overheid die een dienst verleent. Geen concurrentie op eigen postzegels en eigen industrie terreinen maar samen de beste bedrijven verleiden naar onze regio. Niet de overheid maar ondernemers creëren banen!

3 Olie in de banenmotor en verandering komt van buiten. Creëer een eco-systeem van jonge ondernemers die werken aan innovatievraagstukken van grote gevestigde bedrijven. Het levert frisse ideeën, reuring in de stad, een talentenpool op van young professionals en wellicht een nieuwe Marc Zuckerberg voor LvCNL. De jongeren en de start ups zijn de werkgevers van de toekomst. Samen met Emile Willems en de Young Talent Group werken we nu aan een buitenboordmotor vor innovatie in LvCNL; doe mee. Ondernemerschap als red bull en silver bullet voor LvCNL

4 Bouw op je roots, je wortels. Als je je historie kent ken je je toekomst. Ik droom – zeker ook nu met de investering van Danone – van LvCNL als DE proteine valley van Nederland. De innovatieve hotspot van Nederland als we kijken naar innovatie op (dierlijke) proteinen. In Atlante USA weten de mensen beter waar Boxmeer ligt dan waar Amsterdam ligt. Wij zijn een dierlijke proteine regio van vlees, eieren, zuivel. Hier is nog een wereld te winnen aan innovatie. LvCNL als eerste Nederlandse regio die circulair en CO2 neutraal the next steps zette op eiwit innovatie. Het startte in 2016 direct na het business Event en – oh toeval – exact 100 jaar nadat Wimke de Korver zijn bedrijf had ingeschreven in de KvK (1926). Vergeet daarbij de boeren niet. Een land (van Cuijk en Noord Limburg) zonder primaire maak-industrie heeft geen innovatiepotentieel.

5 Beter 4 goede buren dan 1 verre vriend. LvCNL denk in verbindingen en ontgrenzen ipv in grenzen. Verander langzaam de 3P’s van duurzaamheid van People Planet Profit in Passion Pleasure en Pride voor het Land van Cuijk en Noord Limburg. Wordt aanstekelijk en ga het DOEN!   

Roger Engelberts
Ondernemer Imagro (Strategie & Creatie voor agri food en buitengebied)
Lector co-creatief ondernemerschap HAS Hogeschool Den Bosch

Tekst TED Talk 26 mei Roger Engelberts tijdens Business Event 2016 Land van Cuijk en Noord Limburg