Sparkling happy end

Ik schrijf dit op 22-11-22. We duiken met z’n allen het decennium van angst en wantrouwen in. Vertrouwen de instituties (overheid) niet meer. Op angst en wantrouwen bouwen is als heipalen slaan in drijfzand. Vertrouwen ontstaat door transparantie... of door controle. Maar u weet hoe het werkt. Controlitis leidt tot regels. En regels leiden tot regels. Ze maken hersendood en harteloos. Transparantie dan maar?

,,Those who forget the lessons from the past, are condemned to repeat it’’. Als we niet leren van de vorige eeuwen vallen we telkens in hetzelfde mes. De Fransoos Frederic Laloux beschrijft in ‘Re-inventing organisations’ hoe de verschillende organisatieculturen zich door de afgelopen 300 jaar ontwikkelden.

Rode organisaties

Allereerst de Rode tribale organisaties. Zeg maar het alfa-mannetje en de roedel. Deze gedijen bij chaos. Machtsvertoon en angst vormen de belangrijkste managementinstrumenten.

Amber organisaties

Toen de akker- en tuinbouw zijn intrede deed werden de eerste staten gecreëerd en ontstonden de Amber organisaties. Op basis van gelaagde hiërarchieën bouwden we stabiele en schaalbare organisaties zoals verzuilde overheden en kerken, gekoppeld aan bloedgroepen: geloof, kerk, bisdom, standsorganisaties, macht. Gebaseerd op afkomst, sociale klasse of sekse.

Oranje organisaties

De Oranje organisatiecultuur, die de meeste grote multinationals van nu kenmerkt, volgde. Met een hyperfocus stelden deze bedrijven het individuele ontwikkelen centraal en jaagden ze innovatie aan.

Groene organisaties

Uit de schaduwen van overconsumptie en hebzucht, ’greed’, ontstond in de jaren ‘60 een meer idealistische en waarde(n)gedreven Groene organisatiecultuur.

Cyane organisaties

Het meest recente model, uit de 21^e eeuw, is de Cyane organisatie. Deze functioneert als een netwerk zonder hiërarchie, maar met zelfsturing.

De vraag is in hoeverre organisaties kunnen meebewegen in een ‘crises’ tijd en een steeds sneller veranderende en complexere omgeving. Zelfreflectie, openheid en sensitiviteit van leiders is cruciaal. Ik mag hopen dat we in dit decennium van wantrouwen en chaos niet teruggaan naar de rode wolfpack-organisatie. Ik hoop dat er in de tuinbouw nieuwe Cyane fluide organisatievormen ontstaan die meer weg hebben van een adaptief organisme gebouwd op bedoeling, toewijding en liefde. En ja, dat mag best leiden tot een orgastisch organisme waarin iedereen een goed gevoel heeft. Dit jaar eindigen we daarom met een sparkling happy end. Een mooie organisatie-gedachte voor onder de kerstboom én een goed voornemen wat jíj uit kan voeren. Want goede voornemens, euh, die neem je niet voor. Die voer je uit.