door Judith van Heck

De toekomst is meerlaags telen

Ruim achthonderdvijftig tafels gevuld met wortelblokken, substraat en frambozenstekken schuiven volledig automatisch door de meterslange semi-klimaatcel. De tafels bewegen op zo’n manier over vier lagen dat de scheuten precies genoeg belicht worden en weer op tijd bij de snijders zijn. “Wat we hier op 1 hectare verticaal telen vervangt 240 hectare horizontaal telen. De toekomst van een duurzaam voedselsysteem is meerlaags”, stelt ondernemer Peter van der Avoird. Indoor Farming Nederland bezoekt Van der Avoird Trayplant in het Brabantse Molenschot. Het bedrijf is gespecialiseerd in het opkweken van frambozen- en aardbeienplanten. Bij de vermeerderaar verlaten jaarlijks vijfentwintig miljoen frambozenplanten, acht miljoen aardbeienplanten en anderhalf miljoen long canes het bedrijf, op weg naar telers over de hele wereld. Het bedrijf is dit jaar genomineerd voor de Tuinbouw Ondernemersprijs.

Minimale impact

Een ambitie, een gezonde dosis lef en vakmanschap komen hier samen. Van der Avoird streeft naar een gezond bedrijf met een minimale impact op het milieu. Een hybride teeltsysteem waar deels verticaal semi-gesloten en deels in de kas geteeld wordt, draagt daar sterk aan bij. Deze hybride manier van telen maakt dat er op een veel kleiner oppervlak, sneller en duurzamer geteeld kan worden.

Logiqs, partner van het Fieldlab Vertical Farming Zuid Holland, leverde het meerlagensysteem in Brabant. “Ik zie dat vertical farming een bijdrage levert aan de verduurzaming van de voedselproductie. Van der Avoird laat zien dat verticaal telen niet alleen rendabel is in regio’s met extreme klimaten zoals het Midden-Oosten”, aldus directeur Gert-Jan van Staalduinen van Logiqs.

Duurzaamsdroom

De nieuwbouw van Van der Avoird zit vol technisch vernuft en ademt innovatie. Zowel in de kas als in de klimaatcel. “We geloven hier in een goede balans. Wij noemen dat de drie P’s en Peter”, grapt woordvoerder Ger Huijben. De duurzaamheidsambitie van eigenaar Peter is overal voelbaar. Omdat het opkweekproces nu in de semi-klimaatcel gebeurt, kon de eigenaar een deel van het oude trayveld teruggeven aan de natuur. Hij legde een wandelpad van twee kilometer aan, verrijkte het met inheemse planten en bomen en zag de biodiversiteit toenemen. Op de waterbassins en het dak van de schuur liggen 3.200 zonnepanelen. Samen met de WKO-installatie is dat genoeg om zelfvoorzienend te zijn. Negenennegentig procent van het water wordt met een uniek filtersysteem binnen vier uur hergebruikt. “Zelfs onze potgrond versnijden we en leveren we aan de buurman. Hij gebruikt het als bodemverbeteraar”, aldus Huijben.

Boomstek in klimaatcel

Met diezelfde buurman, een boomkweker, lopen er op dit moment proeven bij Van der Avoird. “Kijk, in deze tafels in de klimaatcel vermeederen we zijn bomen en struiken. En vervolgens kweken we de stekken op in onze kas. Gaaf toch, bomen opkweken in een meerlaagse klimaatcel”, lacht de enthousiaste Huijben. De proeven zien er goed uit. Dit jaar gaan de eerste jonge bomen en struiken naar het containerveld en kan de kwaliteit echt beoordeeld worden.

Stekrobot

Overal in de schuur, cel en kas lopen transportbandjes en hangen sensoren. Waar mogelijk doen robots het werk. Zo is het sorteren en selecteren van de plantjes al grotendeels gerobotiseerd. Huijben: “Met deze robot kunnen we zevenduizend stekjes per uur selecteren. In het hoogseizoen piekt dat naar bijna 8500 stuks. Daar hebben we anders minimaal tien medewerkers voor nodig.” Bovendien levert de robot data waardoor de opkweker bijvoorbeeld exact weet wat het uitvalpercentage van een bepaald ras is. Met die inzichten past hij de bedrijfsvoering voortdurend aan en overlegt hij met de raseigenaren over de prestaties. Verderop in de schuur test de kweker de allernieuwste aanschaf: stekrobots. Het stekken van planten is nu nog intensief en dus duur handwerk. Als het lukt om een robot dit precieze werkje te laten doen, maakt het bedrijf een volgende unieke sprong voorwaarts.

Nieuw vakmanschap

Achter in de klimaatcel loopt een medewerker met haar laptop. Op het scherm kan ze exact zien of en waar er een storing is in de cel en waar ze dus moet bijsturen. “Ik was gewend om met mijn handen in de grond te werken. Nu loop ik eigenlijk de hele dag met een laptop. Zelfs vanuit thuis heb ik volledig inzicht in de teelt. Ik vind het eerlijk gezegd wel gaaf om zo te werken”, vertelt ze. Het is belangrijk om de collega’s mee te nemen in de ontwikkeling van het bedrijf weet Huijben. Voor de toekomst van Van der Avoird is het cruciaal dat er voldoende en goed gekwalificeerde mensen zijn. “We geven veel rondleiding aan scholieren en hebben altijd stagiaires nodig. We hebben hier niet alleen teelttechnische vaklui nodig maar ook marketeers, programmeurs en logistieke talenten.”

Bij Van de Avoird maak je kennis met de tuinbouw van de toekomst: met hightech systemen, een gezonde menselijke maat en met een positieve impact op de omgeving.

1 hectare verticaal = 240 hectare horizontaal

Een community en fieldlab voor indoor farming

Indoor Farming Nederland is een initiatief van Greenport West-Holland. De community verbindt en activeert het Nederlandse werkveld dat actief is in deze nog jonge sector. Het organiseert onder meer meetings en webinars en demonstreert wat indoor farming is in binnen- en buitenland. Op 28 maart staat het eerstvolgende webinar I-Grow Inside gepland. Deze editie is ook live bij te wonen in het World Horti Center en staat volledig in het teken van de inzichten die het Fieldlab Vertical Farming Zuid Holland vergaard heeft. Dit Fieldlab is een consortium van bedrijven en kennisinstellingen dat met elkaar nieuwe kennis ontwikkelt over telen in volledig gesloten klimaatcellen. Ook ontwikkelt het Fieldlab nieuw educatiemateriaal en onderzocht het de consumentperceptie van producten geteeld in een indoor farm.   

Een artikel uit KAS-Magazine

Meld je aan voor onze I-mailing

In onze I-mailing houden we je periodiek op de hoogte van de laatste ontwikkelingen bij Imagro. Nieuwe projecten, inspirerende blogs, openstaande vacatures én andere leuke weetjes. Vul je gegevens in wanneer je de I-mailing wil ontvangen.