De toekomst van de landbouw is niet duaal maar integraal
Vorig weekend liep ik boos weg van de keukentafel toen pap zei: “Ja als we allemaal voedselbossen gaan aanleggen, daar kunnen we de wereld niet mee voeden”. Die uitspraak is misschien niet onwaar, maar deze gedachtegang duidt voor mij een probleem in hoe we denken over de uitdagingen waar we als agrarische sector voor staan.
Onhoudbaar systeem
Feit is dat we op dit moment een onhoudbaar systeem hebben – de manier waarop we nu grotendeels ons voedsel produceren gaat ten koste van onze leefomgeving, natuur, dierenwelzijn en uiteindelijk ook onszelf. Dus we kunnen niet anders dan anders.
Maar wat is het alternatief als ons huidige systeem onhoudbaar is, overheid de antwoorden zelf niet heeft en ook geen duidelijke kaders stelt?
Omdenken
Het antwoord zit in omdenken en proactief de touwtjes in handen nemen. Eigenaarschap nemen voor onze eigen problemen in de sector. In zo’n aanpak werken belangrijke spelers samen en denken we niet duaal, maar integraal. In zo’n proces past het niet om te denken in “gangbaar vs. voedselbos”. De agrarische sector van morgen bestaat uit een diversiteit aan systemen die toekomstbestendig zijn door rekening te houden met natuur, mens en dier. De oplossing zit ergens in een bonte combinatie van o.a. biologisch, multifunctioneel en high-tech zoals vertical farming en kweekvlees. Natuurbeheerders zijn geen tegenstanders, maar collega’s. Burgers zijn niet omwonende klagers, maar potentiële directe afnemers van onze producten of zelfs investeerders in ons bedrijf.
Samenwerken
Als je samenwerkt met de juiste partijen sta je veel steviger, ook in relatie tot de overheid – helemaal als je ze meeneemt in je plannen. Sterker nog: dan kun je in plaats van te wachten op gestelde kaders juist “kader-stellend” werken. Mijn Imagro collega Martin Scholten roept boeren, burgers, buitenlui, boswachters, bestuurders en andere belanghebbenden (denk aan agribusiness) op om binnen de eigen regio samen te zoeken naar manieren waarop robuust natuurherstel gecombineerd wordt met landbouw met perspectief (denk verdienmodel). Met als uitkomst bedrijfsmodellen die perspectief bieden voor huidige én toekomstige generaties ondernemers.
Goede voorbeelden
Er zijn steeds meer goede voorbeelden van integraal denken en handelen. In gemeente Bergen bijvoorbeeld: daar hebben een aantal boeren het Maasduinen Manifest getekend. Zij zetten zich in samenwerking met o.a. natuurbeheerders in voor natuur-inclusieve landbouw. Verder ontwikkelen organisaties als de LLTB activiteiten voor opvolgers van multifunctionele bedrijven. Daar zit toekomst voor onze sector: jonge mensen die aan de slag gaan met het toekomstbestendig maken van een (gangbaar) agrarisch bedrijf, waarbij rekening wordt gehouden met leefomgeving, natuur, dierenwelzijn en (het verdienvermogen van) de ondernemer.
Een ander goed voorbeeld is heel lokaal: met ons ouderlijk bedrijf zijn we een samenwerking aangegaan met Natuurrijk Limburg, waarbij mijn vader steenuilenkasten bouwt die in de regio opgehangen worden voor het behoud van de steenuilenpopulatie. Volgende week gaan we om tafel met diezelfde organisatie om te kijken hoe we de biodiversiteit op onze percelen kunnen vergroten, door het aanplanten van kruidenrijk grasland, hagen en bloemen.
De uitdaging waar de sector voor staat blijft lastig. De discussie van afgelopen weekend zal zeker niet de laatste zijn, maar ik ben optimistisch. Volgende week loop ik weer blij weg van de keukentafel.
Kom maar op!
Deel dit artikel
Meld je aan voor onze I-mailing
In onze I-mailing houden we je periodiek op de hoogte van de laatste ontwikkelingen bij Imagro. Nieuwe projecten, inspirerende blogs, openstaande vacatures én andere leuke weetjes. Vul je gegevens in wanneer je de I-mailing wil ontvangen.
