Meer over de Slimste?

Artikel Ben Kuiken:

Koos & Co’s: creatieve broedplaats in de groene ruimte

Middenin het Noord-Limburgse dorpje Ottersum bevindt zich de enige creatieve broedplaats op het platteland: Koos&Co’s. Roger Engelberts wil zijn klanten, ondernemers en managers van grote bedrijven, dichter bij de natuur brengen. ‘Het kan geen kwaad om weer even met beide benen in de modder te staan. Kruisbestuiving tussen fysieke-groene en mentale-creatieve ruimte.’

'Dit is onze werkvloer, ons wijland met lange ij,' zegt Roger Engelberts terwijl we vanaf een dijk over een groen weiland uitkijken. 'De natuur is een hele belangrijke inspiratiebron voor ons. Waar de natuur al 14 miljoen jaar innoveert, maken wij mensen er een rommeltje van. De natuur heeft adaptief vermogen, past zich aan en wacht niet af. Dat zou ook voor innovatief ondernemerschap moeten gelden. Wij zijn alleen de weg met de natuur kwijt.  Daarom kan het geen kwaad om af en toe weer even terug te keren naar de basis en weer even te ‘aarden’. Dat kan op deze plek.' Engelberts loopt het veld door en neemt me mee naar een boomhut die boven het snelstromende riviertje de Niers in een populier is gebouwd. Engelberts wijst naar de schors van de boom: 'Weet je waar dit van gemaakt is?' Ik moet even nadenken, maar roep dan op de gok: 'CO2?'. 'Precies,' zegt Engelberts, 'de stof die wij bijna als giftig goedje onder de grond stoppen, daar maakt de natuur al duizenden jaren een prachtig product van.'
Roger Engelberts runt samen met partner Carlien van Bergen Koos&Co’s, creatieve broedplaats in het Noord-Limburgse Ottersum. ‘Koos is mijn schoonvader, tachtig inmiddels, die hier op het erf zijn levenlang heeft geboerd. De co’s staan voor de bedrijfjes die hier samenwerken en elkaar aanvullen.’ Een van die bedrijven is Imagro, een communicatieadviesbureau dat Engelberts in de jaren negentig oprichtte. Hoewel: zeg geen communicatieadviesbureau tegen Engelberts, want daar gelooft hij niet in. 'De wereld van het communicatieadvies is eindig. Wij zijn geen communicatiebureau, wij geloven veel meer in een integrale aanpak.' Die aanpak behelst weliswaar de strategie en creatie die leidt tot communicatiemiddelen als websites, social media, campagnes, maar draait daarnaast steeds meer om bewustwording, reflectie en het vrijmaken van creativiteit die in ieder mens verstopt zit.

Duurzaamheid
Vandaar dat er in de melkstal inspiratiekamers te vinden zijn en dat er in de grupstal allerlei  bedrijfjes (de andere co’s) zijn gehuisvest. Vandaar ook dat Engelberts enige jaren geleden het belendende café heeft overgenomen en dat heeft ingericht tot Proef Lokaal annex sociale leerplaats Bij Koos. Mensen met een verstandelijke beperking serveren er dagelijks een lunch gemaakt van regioproducten en maken er handgemaakte cadeauartikelen in de eigen pottenbakkerij. 'Er is geen betere duurzaamheid dan het stimuleren van de lokale economie,' zegt Engelberts. 'Door hier met elkaar samen te werken, ontstaat er naast een gun en funfactor iets van waarde.’
Engelberts noemt dit de Ottersumse O4-methode: Ont-moeten, Ont-dekken, Ont-wikkelen, Ont-ginnen. 'Door ontmoetingen te organiseren, ontdek je een nieuwe wereld. Vooral als het branchevreemd is, als je in contact komt met mensen die je in je eigen wereld niet zo snel zult tegenkomen, ontdek je nieuwe werelden die je inspireren om anders tegen de dingen aan te kijken. "Anders kijken is alles zien," zeggen we ook wel. Als je dan vervolgens samen iets maakt, co-creatie, kom je veel verder dan wanneer je alleen aan de slag zou gaan. Bovendien zul je het dan ook niet zo snel kapot maken, want je hebt het samen gemaakt. Zo ontgin je nieuwe markten waar je oorspronkelijk geen zicht op had.'
Combinaties maken, cross overs, en het lef om dingen anders te doen: dat is volgens Engelberts wat de echte ondernemer onderscheidt. 'Iedereen raadde mij af om het café te kopen waar nu het Proef Lokaal Bij Koos in is gevestigd. Dat zou ik nooit terugverdienen. Misschien niet, maar ik wil reuring veroorzaken, zoveel mogelijk trekkracht creëren. Er moet wat gebeuren in dit dorp. Ik wil dat als je met je mensen in een vogelkijkhut hebt zitten uitvogelen of een lunch hebt genoten van Bij Koos, dat je dat door vertelt aan collega's van andere bedrijven. Zo creëer je behoefte.' Zo organiseert Engelberts samen met een bedrijvendokter een half jaar lang een inspiratiereis Op KOERS voor een tiental ondernemers uit de omgeving waar ook de plaatselijke Rabobank en Gemeente Gennep en Boxmeer genodigd zijn. 'Na een half jaar moet iedereen een concrete vernieuwing of groei leveren. Die ambtenaar realiseert zich opeens dat die ondernemer 's nachts wakker kan liggen van de regels die de gemeente hem oplegt, de bankdirecteur kijkt verder dan de cijfers alleen en de ondernemers inspireren elkaar om nieuwe markten aan te boren, om aan te vallen.’

Aanvallen
Aanvallen is ook wat Engelberts doet, juist in deze economisch lastige tijden. ‘We willen groeien, ons speelveld verbreden, want alleen zo kunnen we hier op het platteland overleven. Alleen zo kunnen we bijvoorbeeld jonge creatieve toppers aan ons binden en voorkomen dat ze allemaal naar de stad trekken.’ Engelberts neemt me mee naar de werkplek van Suzie Geenen, huisfotograaf bij Imagro. ‘Suzie had alles wat haar hartje begeerde: een leuke baan, huisje, boompje beestje, maar toch ontbrak er iets. Ze wilde iets doen voor een betere wereld. Ze heeft drie maanden verlof genomen en is naar de grootste sloppenwijk van Afrika in Nairobi getrokken. Daar heeft ze een modereportage gemaakt van deze enorm sterke vrouwen.’ Hij laat een prachtig vormgegeven fotoboek zien waarin stoere vrouwen poseren in kleding gemaakt van afval. ‘We hebben dit boek via partner FloraHolland aan mogen bieden aan de koningin; een dag later belde haar adjudant om nog tien exemplaren te bestellen voor de kleinkinderen. Dat is natuurlijk heel gaaf.’
Engelberts ondersteunt deze en andere initiatieven van medewerkers van harte, omdat hij weet dat tevreden medewerkers niet alleen blijven, maar ook geboeid blijven. Zijn bedrijf vaart er bovendien wel bij: waar veel concurrenten saneren of omvallen, daar houdt Imagro zich nog steeds goed staande. ‘We hebben dit jaar onze omzetdoelstelling gehaald, ondanks de crisis die met name de communicatiesector hard treft. Dat is vooral mooi, omdat we daardoor ook al die andere belangrijke dingen kunnen blijven doen, zoals talentontwikkeling, werk bieden aan verstandelijk beperkten en het stimuleren van de lokale economie.’

Ben Kuiken